Yanma olayı temelde ısı ve oksijenin birleşmesinden meydana gelir. Bu birleşmenin insan kontrolü dışında oluşması ise genelde yangın adını verdiğimiz felaketin oluşmasına neden olur. Ortaya çıkması çok basit olan yangının etkileri ise oldukça fazladır.

Mal ve can kaybından, ekolojik dengenin tamamı ile bozulmasına kadar yangınlar bir çok olumsuz sonucu da beraberinde getirirler. Peki, yangın nasıl oluşur? Yangının oluşması için üç maddenin bir araya gelmesi gerekir. Bunlar sırası ile yüksek ısı, yeterli oranda oksijen ve yanıcı maddedir. Yangının hangi türde olduğunu belirleyen şey ise yanan cisimdir. Yanıcı madde duruma göre katı,sıvı veya gaz halinde olabilmektedir. Yanan cismin çeşidine bağlı olarak yangının hızı, çapı ve oluşturacağı tahribatı da değişmektedir.

 

Yangınların Sebepleri Nelerdir ?
Birçok yangın felaketinin arkasında genellikle insan hatası ve ihmali yer alır. Özelikle ev ve binalarda meydana gelen yangınların büyük bir bölümü dikkatsizlik, kaza ve ihmalden kaynaklanmaktadır. Yangınların sebepleri nelerdir sorusuna gelecek olursak bu sebepler ana hatları ile şu şekilde sıralanabilir.

1.   Elektrik panoları, şarteller, kombiler ve gazla çalışan cihazların monte ve kullanımında gerekli özenin gösterilmemesi ve ihmalkar davranmak.

2.    Yangın ve yangın maddeleri hakkında yeterli bilgiye sahip olmamak, çıkan basit bir yangına yanlış müdahale ederek büyümesine neden olmak.

3.     Kasti olarak yapılan sabotaj ve kundaklamalar.

4.     Yıldırım, deprem, sel gibi doğa olaylarından kaynaklı yangınlar.

Son 10 yılda meydana gelen yangınlara ait istatistikler aşağıda sunulduğu gibidir. Dikkat edilirse yangınların büyük bölümünün arkasında dikkatsizlik ve ihmal yer almaktadır.

1.       Sigara kaynaklı yangın oranları : %40

2.       Elektrik kaynaklı yangın oranları : %21

3.       Bacaların yeteri kadar iyi çalışmaması sebebi ile ortaya çıkan yangın oranları : %8,3

4.       Çocuk kaynaklı meydana gelen yangın oranları . %3,9

5.       Gaz cihazlarından kaynaklı yangın oranları . %3

6.       Kömür kaynaklı meydana gelen yangın oranları : %1

7.       Diğer sebeplerden oluşan yangın oranları : %22,8

Yangın Çeşitleri Nelerdir ?
Yangınlara karşı gerekli tedbirler alınmadığında ve insanlar yangın hakkında yeterli düzeyde bilinçlendirilmediğinde ortaya çıkacak yangınlar çok büyük mal ve can kaybına sebebiyet verebilir. Yangınların boyutları ve müdahale şekilleri, yangınların sınıflarına göre değişiklik göstermektedir. Bu kapsamda bütün yangın çeşitleri aşağıda listelenmiştir.

1.    A Sınıfı Yangınlar;
Odun,tahta, kağıt gibi katı maddelerin yanması neticesinde ortaya çıkan yangınlardır. Bu yangın sınıfına karşı su ve sıvı söndürücüler ile kuru kimyevi tozlu söndürücüler etkin olarak kullanılmaktadır.

2.    B Sınıfı Yangınlar;
Benzin, tiner, alkol gibi sıvı halde bulunan maddelerin yanması yüzünden çıkan yangınlardır. A tipi yangın türüne oranla daha ciddi boyutlara ulaşan bu tür yangınları söndürmede kuru kimyevi tozlu ve köpüklü söndürücüler kullanılır.

3.    C Sınıfı Yangınlar;
Asetin, hidrojen, metan gibi gaz halde bulunan maddelerin yanması neticesinde ortaya çıkan yangınlardır. Bu yangınlarla mücadelede kuru kimyevi tozlu söndürücüler etkin olarak kullanılır.

4.    D Sınıfı Yangınlar;
Metal cisimlerin yüksek sıcaklıkta yanması neticesinde meydan gelen yangınlardır. Bu tür yangınlarda su kullanımı çok tehlikeli olabilir. Su içerisinde bulunan hidrojen molekülleri yüksek ısı ile karşılaştıklarında patlayabilirler. Bu tür yangınları söndürmek için en iyi yöntem kuru kimyevi tozlu söndürücülerdir.

5.    E Sınıfı Yangınlar;
Elektrik kaynaklı meydan gelen yangınlardır. Teçhizata zarar vermemesi ve yangın sonrası tekrar elektrikli cihazların çalıştırılabilmesi için bu tip yangınlarda karbondioksitli söndürücüler kullanılır.

6.    F Sınıfı Yangınlar;
Restoran, ev, otel gibi yerlere ait mutfaklarda kullanılan yağların yanması neticesinde meydan gelen yangınlardır. Bu yağlar belli bir ısı seviyesini geçtiklerinde yangına sebebiyet verebilmektedirler. Bu tip yangınların söndürülmesinde toz söndürücüler ve sulu kimyasal söndürücüler kullanılabilir.

Görüldüğü gibi bir çok farklı yangın sınıfı bulunmaktadır. Dolayısı ile yangınlara müdahale ederken öncelikle yangının sınıfının tespit edilmesi ve müteakiben ona uygun bir söndürme yönteminin kullanılması gerekir. Eğer yanlış söndürücü madde ile müdahale edilirse yangınlar çok kısa sürede kontrolden çıkabilir. Örneğin elektrik panosundan ortaya çıkan E sınıfı bir yangına su ile müdahale edilirse su maddesinin iletkenliği gereği elektrik çarpmaları yaşanabilir. Yangınlara eğitimli personel tarafından müdahale edilmesi olası kazaların önüne geçilmesi açısından önemlidir.

 

Hazırlayan:Emek Eğitim Akademi (emekegitimakademi.com)